مدرسه ای که همیشه تمیز می ماند....

مدیر برای سرکشی و اطلاع از امور مدرسه در سالن ها قدم میزند. سالن در تمیزی خاصی می درخشد. مستخدم، گوشه ای از سالن را با چوبی مخصوص بسته تا راه عبور و مرور دانش آموزان بسته شود و با جدیت مشغول کشیدن الیاف کنفی معروف به "تی" است بر روی سنگهای یکدست کف سالن. مدیر لبخند حاکی از رضایت می زند و بوی خوش تمیزی سرمستش می سازد. با اشاره سر به مستخدم رضایتش را اعلام میکندو ناگهان انگار چیزی یادش آمده باشد می گوید: زنگ تفریح بچه ها اصلا تو سالن نیان. آروم از اون گوشه برن حیاط . سالن باید همیشه تمیز بمونه.

مدیر همیشه زبانزد مدیران دیگر است و مدرسه اش مدرسه ای خاص. همه چیز به جای خود و دانش آموزان مرتب و منظم کلاس های کاملا ساکت و آرام... امتیازش هم معلوم است دیگر، خاص .

 سر راه نگاهی به تابلوها می اندازد که در سینه دیوار خودنمایی میکنند ، هر کدام با پلاکی بر بالای سر. از تابلوی بهداشت گرفته تا پرورشی و سفیران سلامت و نماز. متن هایی با خط خوش. پوسترهای جذاب... تراکت هایی با  رعایت آخرین اصول نگارش و تزییناتی بسیار هنرمندانه. باز هم مدیر لبخند رضایت می زند. آن گوشه تابلویی با عنوان" شورای دانش آموزی" سرافراز و سربلند منتظر نگاه های مدیر مدرسه است. چند تراکت که دست نویس است با موضوع " دانستنی های جهان خلقت"  متن زیبای تحقیقی هم نوشته شده آن هم با خط یک دانش آموز احتمالا کلاس سوم یا چهارمی . ستونی با عنوان " بخوان و خلاصه کن" کاری از کمیته علمی که ظاهرا بچه ها خلاصه کتاب هایی را که خوانده اند می نویسند و به سینه کش تابلو نصب می شود. اخم های مدیر عاشق نظم و سلیقه توی هم می رود و زیر لب می گوید" اینم شد تابلو؟  چقدر شلوغ..." و خلاصه ها را می خواند: "خلاصه کتاب من میتوانم. خلاصه کننده مریم کلاس چهارم...  " حوصله ندارد همه را بخواند . چند تا از برگه های روی تابلو را می کند و وارد دفتر پرورشی می شود: "خانم بهتون گفتم تابلوها باید همه منظم باشن. تمیز و با سلیقه. فردا یکی از اداره بیاد نمیگه چرا اینقدر بی سلیقه و شلخته؟ " تا معاون پرورشی بیاید حرفی بزند مدیر عاشق نظم ادامه می دهد: " فردا زنگ بزن چنتا از مادرای با سلیقه و کاربلد بیان تابلوی شورای دانش آموزی رو درست کنن. چنتا نقاشی جذاب میخوام با یه سری کار هنری خیره کننده. به بابای خوشنویس اون دانش آموز هم بگو یه سری متن بنویسه که بچسبونید با تابلو. دو سه روز دیگه بازرسا دارن میان" مدیر به سرکشی قست های دیگر مدرسه می پردازد. خلاصه کتاب ما می توانیم با دستخط دانش آموز کلاس چهارم مچاله میشود و توی سطل زباله پرتاب می شود.

مهمانی در کلاس ما

گزارشی از حضور جناب آقای دکتر سعید صفایی موحد در کلاس درس برنامه ریزی آموزشی. نوشته نفیسه علمی نیک دانشجوی دکتری تخصصی مدیریت آموزشی.

     راز ماندگاری یک کلاس شاید روش تدریس استادش باشد. شاید هم منابعی که معرفی می کند. این هفته در کلاس مهمانی داشتیم . و این میتواند راز ماندگاری کلاس دکتر بختیاری باشد. که در ذهن ماناست و در عمل، پویا. کلاسی که هر هفته حرف جدیدی برای گفتن دارد و حرف این هفته معرفی استادی ارجمند و صاحب نظر در علم مدیریت آموزشی بود: دکتر سعید صفایی موحد. در نگاه اول استادی جوان با اندوخته ای فراوان . با کمی تامل و جستجو در فضای مجازی نگاه ها دقیقتر می شود و جستجوها عمیقتر. دکتر صفایی موحد متولد 1356 دکتری مطالعات برنامه درسی،  مدرس دانشگاه و مشاور آموزش در صنعت نفت. این، تنها معرفی است اجمالی از پروفایل استاد در وبلاگ شخصیشان. اما نتیجه جستجوها بسیار بیشتر است: تالیف پنج کتاب ارزشمند و ترجمه پنج کتاب از آثار بزرگان دانش مدیریت و همچنین تالیف چند ده مقاله تخصصی ملی و بین المللی از افتخارات ایشان است. براستی برای من افتخاری بود که بتوانم ساعاتی از محضرشان استفاده نمایم.

     یکی از علاقه مندی های استاد صفایی موحد یادگیری الکترونیکی ست. ایشان کتاب یادگیری الکترونیکی دکتر سام نایدو رئیس انجمن آموزش های مجازی استرالیا و از چهره های مشهور یادگیری الکترونیکی دنیا را سال ها قبل وقتی که دانشجو بودند  با کسب اجازه از خودشان به فارسی برگردانده و چاپ کرده اند.

ساعاتی هم که میمان کلاس ما در دانشگاه بودند ابتدا نکاتی جالب توجه از سفرهایشان به کشورهای دیگر و تجربیاتی که در این سفرها از بررسی تطبیقی آموزش و یادگیری در کشورهای مختلف داشته اند بازگو نمودند و سپس به معرفی اجمالی دو نرم افزار آموزش مجازی پرداختند. نرم افزارهای کاهوت و ادمودو. آنچه در ادامه این نوشتار می آید بخشی از این معرفیست.

Kahoot        برندیست که توانسته در زمینه گیمیفیکیشن فعالیت های مفیدی داشته باشد. kahoot یک سیستم پرسش و پاسخ اصلی دارد در این سیستم معلم در پنل خود یک سری سوال طرح می کند. برای سوالات عکس های مرتبط و پاسخ های صحیح هر سوال را مشخص می کند. سپس نوع دسترسی به سوالات را مشخص می کند برای مثال دکتر صفایی موحد من به عنوان معلم چند سوال دررابطه با فن آوری های تدریس مطرح نمودند. نوع دسترسی به سوالات را عمومی قرار داده، سپس زمان لازم برای حل هر سوال را مشخص کردند. مثلا هر سوال 30 ثانیه زمان لازم دارد بعد از این اتفاق کدی را که وبسایت در اختیارشان قرار داده به دانشجویان . دانشجویان این کد را در اپلیکیشن اصلی وارد کرده و به این ترتیب وارد بازی شدند. یکی از جذاب ترین امکانات این سیستم این است که میزان سرعت شما را هم حساب می کند یعنی اگر شما 3 سوال برای جواب دادن داشته باشید و هر سوال 10 امتیاز داشته باشد کسی که هر سوال را در ثانیه اول جواب می دهد امتیاز بالاتری نسبت به کسانی که در ثانیه 5 ام به سوال ها جواب می دهند کسب خواهد کرد همچنین افراد می توانند در رقابت های عمومی شرکت کنند.

     نرم افزار بعدی Edmodo بود. «ادمودو» خود را به این شکل توصیف می کند: ” شبکه اجتماعی آموزشی امن برای معلمان و دانش آموزان”. این دو گروه یعنی معلم و دانش آموز از همان ابتدای ورود به این شبکه اجتماعی از هم متمایز می شوند چرا که در ابتدا باید یکی از دو گزینه: “من دانش آموز هستم” یا ” من معلم هستم” را انتخاب کنید.

اگر شما یک معلم باشید، از اینکه این توانایی را دارید که به راحتی برای دانش آموزان خود تکالیف را ارسال کرده و دیگر نیازی به تکثیر معمول و دوره ای تکالیف ندارید خوشحال خواهید شد. فقط کافیست عنوان ، توضیحات و صورت سوالات ،  و تاریخ تحویل تکلیف را  در کادرهای مربوطه وارد کنید تا کار تمام شود. شما توانید فایل های مورد نیاز اعم از شکل ها و نمودارها، پیوند های وب ، و یا برخی از موارد مانند مراجع و مطالب اضافی برای مطالعه را از کتابخانه اضافه کرده و به تکلیف ضمیمه کنید. سپس دریافت کنندگان تکلیف را قبل از کلیک کردن بر روی “ارسال” انتخاب می کنید. این دریافت کنندگان همچنین می توانند دیگر معلمان در شبکه شما باشند، یا دانش آموزان مربوط به یکی از گروه های کلاسی.

     در پایان، تشکر صمیمانه خود را تقدیم جناب آقای دکتر ابوالفضل بختیاری مینمایم که با فراهم آوردن این فرصت اندیشه های  دانشجویان را به سمت های نو پرواز میدهند تا از سقف کوتاه کلاس بر فراز آسمان دانش مدیریت اوج بگیرند.

 

 

کودکان را بشناسید و از زدن برچسب بپرهیزید.

یادگیری مشهود: چک لیست شروع درسدر هر کلاس و مدرسه برچسب زدن به دانش آموزان به ندرت صورت میگیرد.به نظر می رسد که ما عاشق برچسب زدن به دیگران هستیم!!! ؟؟؟ برچسب هایی مانند ناتوان ذهنی، کوشا، نارسا خوان، ADHD( اختلال بیش فعالی کمبود توجه) در خود ماندگی، سبک های یادگیری مانند یادگیری جنبشی، OCD( روان رنجوری و وسواس فکری عملی) و ....نکته اصلی این استدلال این ادعا نیست که آنها حقیقی نیستند( آنها واقعی هستند) بلکه این است که در برچسب زدن چقدر سریع عمل می کنیم.یکی از پیگیری های مثمر ثمر برچسب زدن زدن برچسب سبک های ادگیری یه دانش آموزان است. ولع امروزی برای سبک های یادگیری که نباید آنرا با مفهوم ارزشمند راهبردهای متعدد یادگیری اشتباه بگیرید،. فرض میکند که دانش /اموزان محتلف روشهای خاص یادگیری را ترجیح می دهند. ادعای اصلی این است که در صورت همراستایی تدریس با سبک برتر یا غالب یادگیری ( مانند سبک های دیداری ، شنیداری، گفتاری، بساوشی یا جنبشی، میزان موفقیت بیشتر خواهد بود در حالیکه آموزش دانش آموزان با استفاده از روش های مختلف ( دیداری،گفتاری و حرکتی) با مزایای متعددی همراه است اما این مسئله نباید با این تفکر اشتباه گرفته شود که توانایی دانش آموزان از لحاظ تفکر در سبک های مذکور متفاوت است.
منبع: فرهنگ یادگیری مشهود، ترجمه دکتر ابوالفضل بختیاری

یادداشت های مدیر دبستان....

کودک من وقتی تازه راه رفتن می آموزد پشت سرش حرکت میکنم. از دور مراقب حرکت او با پاهای کوچکش هستم. اجازه می دهم خودش راه برود و جهان اطرافش را کشف کند. حتی ممکن است گاهی به زمین بیفتد اما هیچگاه خود را میان او و زمین حائل نمی کنم. کودک من وقتی می خواهد از پله ها بالا برود پشت سرش می ایستم و او را به سمت هدفش هدایت میکنم. دستش را نمی گیرم و میگذارم خودش پله ها را یکی یکی پشت سر بگذارد. من دوست دارم کودکم خودش توانایی راه رفتن را به دست بیاورد.

به همین دلیل است که کودکم تازه ها را در زندگیش کشف می کند. نمیخواهم "یاد بگیرد" که باید چگونه راه برود. نمیخواهم یاد بگیرد که پاهایش را چطور بر روی پله ها بلند کند و قامتش را به سمت بالا بکشد. میخواهم خودش اینها را کشف کند.

پس چرا وقتی در کلاس هستم بین دانش آموز و هدف آموزشی قرار بگیرم؟ دانش آموز باید خودش راه را کشف کند . هدف من باید فراتر از" یاد دادن " محض به دانش آموز باشد. من باید پشت سر دانش آموز خود راه بروم و او را زیر نظر بگیرم. این به آن معنا نیست که برایم فرقی نمی کند کدام جهت را پیش رو بگیرد. من باید او را هدایت کنم. روش اکتشافی هدایت شده به دانش آموز لذت یادگیری را می چشاند. سپس فرصت هایی فراهم آورده می شود تا بتواند هدف را کشف کند نه اینکه " یاد بگیرد". فراموشی بعد از یاد گرفتن ممکن است اتفاق بیفتد اما آنچه توسط خود دانش آموز کشف میشود تثبیت ذهنی فراموش نشدنیست.

امروزه در کلاس های علوم دانش آموزان هر چه به سالهای بالاتر می روند ، در پرسیدن سوال در کلاس درس دلسردتر می شوند و با گذشن زمان، کمتر سوال می کنند و بیشتر انتظار می رود که گوش کنند. در حالی که در کلاس های اکتشافی، دانش آموزان با کاوش و بحث در کلاس نقش فعالی دارند. خلق چنین محیطی زمان بر، اما بسیار سودمند است.(1)

گاهی در کلاس های درس اطلاعات مانند غذا قاشق قاشق در دهان دانش آموزر ریخته میشود. از او میخواهیم کلمات و جملات را عینا در دفتر خودش کپی کند. کاملا خوش خط بنویسد و در انتقال مفاهیم باید مانند ضبط صوت عمل کند. با این کار لذت یادگیری را از کودک میگیریم و باعث میشویم هیچگاه نتواند برای رسیدن به هدف تلاش کند.

دانش آموزان ما ، پروانه هایی هستند که برای خارج شدن از پیله نیازی به کمک بی جای ما ندارند. چه بسا با ناخنک زدن به این پیله های ظریف، قدرت پرواز را برای همیشه از آنها بگیریم و پروانه ای تربیت کنیم که بالهایش به محض باز شدن می لرزد و بر زمین می افتد.... 

1:کولایی نژاد( 1392 ) اثر بخشی روش اکتشافی هدایت شده در درس ریاضی بر خلاقیت دانش آموزان دختر سوم ابتدایی.فصلنامه پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

 

یک داستان مدیریتی آموزنده

داستان مورچه و کارمند شدن او را شنیده‌اید؟ اگر شنیده یا خوانده‌اید، یک بار دیگر بخوانید، ضرر نمی‌کنید.مورچه کوچکی بود که هرروز صبح زود سر کار خود حاضر می‌شد و بلافاصله کارش را شروع می‌کرد، مورچه خیلی کار می‌کرد و تولید زیادی داشت و از کارش هم راضی بود و همیشه خدا را شکر می‌کرد.

سلطان جنگل، آقای شیر از اینکه مورچه بدون رئیس کار می‌کرد بسیار متعجب بود و این‌همه فعالیت را باور نمی‌کرد، شیر پیش خودش فکر کرد که اگر مورچه بدون نظارت می‌تواند این‌همه تولید داشته باشد به‌طور مسلم اگر رئیس داشته باشد، تولید بیشتری خواهد داشت. بنابراین آقای شیر یک سوسک را که تجربه ریاست داشت و به نوشتن گزارش‌های خوب مشهور بود به‌عنوان رئیس مورچه استخدام کرد.سوسک در نخستین اقدام خود برای کنترل مورچه ساعت ورود و خروج نصب کرد و چون به همکاری برای تایپ گزارش‌ها و بایگانی و پاسخگویی به تلفن‌ها و.. نیاز داشت، یک عنکبوت استخدام کرد. آقای شیر از گزارش‌های سوسک راضی بود و از او خواست که از نمودار هم برای تجزیه و تحلیل نرخ و روند رشد تولیدی که به‌وسیله مورچه انجام می‌شود استفاده کند تا شیر بتواند این نمودارها را در شورای معاونان و مدیران نمایش دهد. سوسک برای انجام این امور یک رایانه و پرینتر لیزری خرید و برای اداره فناوری و اطلاعات یک پروانه زیباروی استخدام کرد. شیر به سوسک دستور پیگیری کارها را صادر کرد و سوسک به عنکبوت گفت و عنکبوت از پروانه، گزارش آمار روزانه خواست و پروانه هم به مورچه دستور داد که هر روز گزارش کار خود را ارائه کند تا نتیجه نهایی به آقای شیر داده شود تا شیر هم بتواند در جلسه هیات‌مدیره گزارش مناسب ارائه کند. مورچه که تا چند وقت پیش بسیار فعال بود و در محیط کارش احساس آرامش می‌کرد از این‌همه کاغذبازی اداری و جلسات مکرر و نوشتن گزارش روزانه و داشتن روسای متعدد، حسابی خسته و کلافه شده بود و نمی‌توانست به‌خوبی کارش را انجام دهد.شیر وقتی از نارضایتی مورچه آگاه شد به این نتیجه رسید تا فردی را به‌عنوان مدیر داخلی واحدی که مورچه در آن کار می‌کرد بگمارد و به همین منظور ملخ استخدام شد. نخستین کار مدیر داخلی خریداری یک فرش و میز و صندلی اداری برای کارش بود. ملخ هم چون احتیاج به رایانه و کارمند داشت آنها را از اداره قبلی خودش به این اداره مامور کرد تا به او در تهیه و کنترل کارها و بهینه‌سازی فعالیت مورچه کمک کنند.محیطی که مورچه در آن کار می‌کرد به‌مرور شلوغ و به مکانی فاقد شورونشاط انرژی تبدیل‌شده بود و همه نگران و پراسترس شده بودند و گزارش‌های رسیده نشان می‌داد که تولیدات مورچه به طور مرتب کمتر از قبل شده به همین دلیل ملخ، آقای شیر را قانع کرد که برای رونق دوباره کار باید به مطالعات هواشناسی پرداخت و شرایط زیست‌محیطی و مکان‌یابی را بازهم مورد بررسی قرار داد تا شاید با تغییر اکوسیستم منطقه یا جابه‌جایی محل کار، بازده کار مورچه افزایش یابد. بنابراین شیر یک جغد باپرستیژ را که به زبان دوم زرگری هم آشنایی داشت و خارجه هم رفته بود به‌عنوان مشاور عالی استخدام کرد تا امور را دوباره بررسی کند و مشکلات پیش روی مورچه را مشخص و راه‌حل نهایی ارائه کند. جغد سریع مرکز تحقیقات و آموزش را به کمک استادان بزرگ همچون زرافه و الاغ و فیل و گاو راه‌اندازی کرد و بعد از ۳ ماه صرف وقت، گزارشی در چند جلد تهیه کرد و در آخر نتیجه گرفت که مشکلات پیش‌آمده ناشی از وجود تعداد زیاد کارمند است و طرح بهینه‌سازی نیروی انسانی و چارت سازمانی مشاغل با تعریف پست‌ها و عناوین شغلی را تقدیم آقای شیر کرد تا با کاهش نیروی انسانی، بهره‌وری افزایش یابد.درست حدس زدید، نخستین کسی که به‌عنوان نیروی مازاد از سوی آقای رئیس اخراج شد همان مورچه بدبختی بود که روزگاری بدون آقابالاسر داشت کارش را انجام می‌داد، حالا هم تشخیص کاملا درست بود، زیرا مورچه به راستی دیگر انگیزه‌ای برای کار کردن نداشت.حضور انواع مدیریت‌های کوتوله، خام و نپخته، رفاقتی، فامیلی، ضعیف، ترسو، محافظه‌کار، سنتی، یک‌سویه نگر، بی‌سواد، کم‌دانش، با درهای بسته، با حاکمیت منشی‌ها و معاونت‌های بی‌ربط و باربط و قدرت سایه‌ها و بدون پاسخگویی و فرار از رسانه‌ها و منتقدان، صدها نمونه مخرب مدیریت‌هایی است که این قلم در سال‌های متمادی نوشته است. مورچگان هم که با فرهنگ‌ژنی و در مسیر ساخت‌وساز گام برمی‌داشتند در شرایط پیچیده‌ای که بروکراسی ناشی از گماردن سوسک و عنکبوت و ملخ و جغد و پروانه و استادانی چون گاو و گوسفند و الاغ و فیل و زرافه فراهم می‌کنند از تلاش بازمانده‌اند و زنبورهای کارگر هم که درنهایت خانه ملکه را رونق می‌بخشیدند از وزوز کردن خودداری کرده و به کمک شکر تولیدات خود را به بازار عرضه می‌کنند.دور شدن از فرهنگ ترسیم‌شده در نامه معروف مولا علی(ع) به مالک اشتر، سرنوشت مدیران سازمان‌هایی است که درنهایت محکوم به فنا هستند و خودشان نمی‌دانند که چه آبی به آسیاب خود بسته‌اند. هر روز صبح بخشی از نامه مولا به مالک را بخوانیم که راه بازگشت همیشه فراهم است.

منبع: مجله اینترنتی توسعه صنعت. ناصر بزرگمهر

خلاصه مقاله قابلیت ها و ظرفیت های آموزش و پرورش در پیشگیری و مقابله با فتنه

قابلیت ها و ظرفیت های آموزش و پرورش در

 پیشگیری و مقابله با فتنه

نویسنده : نفیسه علمی نیک ( کارشناس ارشد فیزیولوژی جانوری، ناحیه 4 آموزش و پرورش قم) [e-mail]

مقدمه :

      آموزش و پرورش نهادی است که در هر جامعه ای بنیاد نهاده و سازماندهی شده تا افراد نسل جدید پرورش یافته، بقا و دوام اجتماعی آن جامعه تضمین شود. ایده کلی آموزش نمی­تواند فقط محدود به آینده نگری و دادن شناخت و پرورش ذوق تحصیلی باشد بلکه باید در عین حال رفتارها و آگاهی ها را شکل دهد و در جهت­گیری زندگی فرد از ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، معنوی و همچنین سیاسی موثر باشد و در رفتارهایی همچون تعقل، جامعه پذیری، جوانمردی، انضباط و روحیه کار جمعی، شناخت دوست و دشمن  بصیرت و آگاهی لازم را به فرد بدهد .

      نظام آموزش و پرورش از طریق آموزش سیاسی احساس وفاداری به نظام، احساس میهن پرستی، وابستگی به نهادها و آموزش­های سیاسی را در شهروندان تقویت می­کند و با بالا بردن سطح مشروعیت نظام سیاسی برای آن، تولید پشتیبانی کرده و اساس آن را استحکام می­بخشد در بسیاری از مدارس و تعداد کثیری از نهادهای کشوری و لشکری ضمن مواد درسی، مراسمی مانند سوگند وفاداری به نظام، سلام بر پرچم، ستایش از قهرمانان تاریخی، ملی و مذهبی و بسیاری آئین های دیگر را برگزار می­کنند که هدف اساسی همه آنها تقویت روابط عاطفی، سیاسی و احساسی کودکان و نوجوانان کشور است. ( روحانی،1385)

ویژگی های شروع فتنه و دایره شمول آن :

            در خطبه 151 نهج البلاغه پیرامون سرچشمه های آغازین فتنه مطالبی بیان شده که به آگاهی و شناخت ما در زمان بروز فتنه می افزاید و از این جهت برای پیشگیری از آسیب های مادی و معنوی فتنه امری ضروری خواهد بود: « فتنه در راههای پنهانی شروع می‏شود، و آن گاه اصل کثیف و رسوای پنهانیش آشکار می‏شود، (رشد و نمو فتنه همچون رشد و نمو دوران جوانی است. ) و آثارش همچون آثار سنگ است که به هرچه زده شود شکسته و خرد می­کند.» ( سید رضی، 1381: خطبه 151) که از این سخن مولا چنین برداشت می شود:

1-      فتنه در آغاز امری پنهان است، یعنی هدف­ها و مقاصد آن برای همگان کاملا مشخص نیست و آرام آرام پیش می­رود.

2-      اصل و باطن فتنه از راه های مختلف آشکار و در جامعه اجرا می­شود.

3-      رشدی مانند رشد جوانی دارد، یعنی مانند جوان که آرام آرام رشد می­کند و قوت و توانایی می­یابد، فتنه نیز مرحله به مرحله رشد می­کند تا به قوت برسد.

4-      آثار فتنه مانند آثار سنگ است، سنگ بر هر چیزی که برخورد کند آن را از بین می­برد، فتنه نیز به هر بخشی از جامعه وارد شود، آن را تضعیف کرده و به آن آسیب می­رساند.

             قرآن کریم در خصوص آثار فتنه می­فرماید: «و اتّقوا فتنة لا تصیبنّ الّذین ظلموا منکم خاصّة» ( الانفال: 125) و بترسید از فتنه ای که چون آید، تنها مخصوص ستمکاران نخواهد بود ( بلکه ظالمان و مظلومان همه را در بر می­گیرد.)

پس دایره شمول فتنه تنها جنبه فردی و شخصی نیست، بلکه همه اجتماع را در بر می­گیرد.

 شیوه‌های مقابله با فتنه گران :

     آنچه در این زمینه بسیار اهمیت دارد رجوع با آرا و نظرات بزرگان دینی است. با توجه به کلام مولا علی علیه السلام در نهج البلاغ همچنین بیانات و سخنرانی­های مقام معظم رهبری در جمع مردم و مسئولان شیوه هایی عملی در رابطه با مقابله با فتنه گران معرفی شده، از جمله: عمل بر اساس تقوا و یقین، رجوع به قرآن، تمسک  به اهل بیت پیامبر (علیهم الســــلام)، صبر، بردباری و مدارا ، بصیرت و هوشیاری در برابر فرصت طلبان، روشنگری و افشاگری، آرام نمودن اوضاع، جدا نمودن صف فتنه گران از فتنه زدگان، نمایاندن ظاهری بودن وحدت فتنه انگیزان، اقدام به هنگام و شجاعانه، ترویج ارزش‌‌ها،  تقویت باورها، تهیة طرح جامع تعلیم و تربیت اسلامی، ایجاد روحیه حقیقت شناسی، تقویت دانش دشمن شناسی.

تعریف آموزش و پرورش و بررسی کارکردهای سیاسی آن :

          بطورکلی کارکردهای آموزش و پرورشی را می­توان به دو دسته محافظه کارانه و نوآورانه طبقه بندی نمود. آموزش و پرورش کارکردهای مهمی برای نظام سیاسی انجام می­دهد که مهم­ترین این کارکردها را می­توان به قرار زیر برشمرد :

-          جامعه پذیری سیاسی نوجوانان و آشنا سازی آنان با فرهنگ سیاسی جامعه

-          گزینش، جذب و آموزش رهبران و کارگزاران سیاسی

-          ایجاد یگانگی سیاسی در جامعه

-          ایجاد زمینه برای تشکیل سازمانهایی که در جامعه نقش های سیاسی ایفا میکنند ( علاقه بند ، 1370 )

      یکی از کارکردهای اساسی آموزش و پرورش جامعه پذیری سیاسی است. فرایندی که در آن نظام سیاسی می­کوشد ارزش­ها و نگرش ها بر رفتارها وتمایلات مورد قبول ساختار حاکم را از طریق نظام آموزشی به افراد نسل های جدید انتقال داده و در آنها درونی سازد. آموزش و پرورش یکی از نیازهای اساسی انسان است و بدون آن رشد و شکوفائی شخصیت و قدرت خلاقیت و سازندگی افراد امکان پذیر نیست به شرطی که نظام سیاسی از ظرفیت و توانائی خاص برخوردار باشد که بتواند نیروهای مولود نظام آموزشی را به شایستگی به سوی خودآگاه، احساس مسئولیت و ژرف بینی سوق دهد و این میسر نیست مگر به واسطه نهادورزی و توسعه سیاسی نظام سیاسی .

      اگر یک جامعه بخواهد یک اجتماع سیاسی شود ، قدرت هر گروه باید از طریق نهادهای سیاسی اعمال شود. از آنجاکه نیروی انسانی مهمترین منبع توسعه است، برنامه های توسعه باید به گونه ای تدوین گردد که از این مبنع به­نحو شایسته استفاده گردد. نیروهای اجتماعی جدید برخاسته از فرایند آموزشی به دلیل برخورداری از سواد و آموزش نسبت به مسائل اجتماعی و سیاسی حساس بوده و نیروی جدیدی برای ایجاد تحول و دگرگونی اجتماعی در جامعه بشمار می­روند. جلب مشارکت بسط یافته گروه های اجتماعی جدید حاصل نظام آموزش و پرورش ، بوسیله نهادهای سیاسی انجام می­گیرد و این امر یک ضرورت مهم بشمار میاید .

تحول بنیادین و تربیت سیاسی دانش آموزان :

      درسندتحول بنیادین آموزش و پرورش به آموزش مسائل سیاسی به صورتی قابل قبول و پررنگ نگاه شده است.  براساس سند تحول بنیادین مقصود از تربیت سیاسی دانش­آموزان این است که مبانی و دیدگاه های حضرت امام (ره) ، رهنمودهای مقام معظم رهبری و ارزش های کلان انقلاب باید از دوران مدرسه به آنها آموزش داده شود، نه اینکه طرفداری از گروه یا حزبی خاص صورت گیرد. این تربیت باید به­گونه ای باشد که دانش­آموزان نسبت به مسائل سیاسی هوشیار و اهل بصیرت شوند. چراکه تربیت افراد بدون بصیرت نشانه رفتن خنجر به قلب جامعه اسلامی می­باشد.

      در جامعه ما معلمان از محبوبیت و تاثیرگذاری بسیاری برخورداند، ضمن اینکه پشتیبان قوی و بازوی توانمند نظام جمهوری اسلامی نیز به شمار می روند. معلمان به دلیل رویکرد فرهنگی و انقلابی که دارند، می توانند در عرصه های مختلف نقش آفرینی کنند. در پیروزی انقلاب اسلامی نیز معلمان نقش بسزایی ایفا کردند. معلمان در دفاع مقدس و نیز مدیریت کشور هم نقش تعیین کننده ای داشته اند. برهمین اساس رویکرد حاکمیت به آموزش و پروش هم بایدبراساس نیرو و نهاد تامین کننده سرمایه انسانی و مشروعیت ساز و تامین کننده امنیت اجتماعی و ملی در جهت تقوت قدرت واستمرار حکومت، تغییر یافته وعمل نماید.وبه معلم به عنوان بازوان اصلی  و حرفه ای ترین طراحان و رزمندگان کارزار فرهنگی اجتماعی و سیاسی نگاه کند تا ناگزیر نباشد روزبه روز بر تقویت بنیه نظامی خود افزوده وخود را درمسیر پر هزینه  و بی بازگشت رقابت های نظامی قرار دهد.

         نحوه نگرش و بینش دانش آموزی که دست پرورده معلمی با بصیرت است نسبت به جامعه پیش رو و زندگی اجتماعی و سیاسی خود می تواند بسیار ژرف و عمیق باشد و در نتیجه از آفت ها و آسیب هایی که در هر جامعه از سوی دشمن داخلی و خارجی وارد می شود مصون بماند. چنین فردی توانایی و مهارت شناخت دوست و دشمن و واکاوی رفتارهای آنها را داشته و با مراجعه به منابع موثق و قابل اعتماد می تواند از چنین آسیب ها و فتنه هایی در امان بماند.

نتیجه:

   آموزش و پرورش، کارکردهای متفاوت ولی به هم پیوسته ای دارد. با توجه به جامعه هدفی که اعضای این نهاد عظیم را در کشور تشکیل می دهند و اقلا چندین سال را در این نهاد گذرانده و آموزش و پرورش بر روی هر کدام سهمی از تعلیم و تربیت را دارا می باشد، نقش نظام تعلیم وتربیت بیش از پیش اهمیت می یابد. تا بحال در مقاطع مختلف و حتی در سخت ترین  برحه­ها، از قیام علیه رژیم ستمشاهی تا انقلاب و دوران دفاع مقدس و پس از آن جنگ نرم و هجمه های موذیانه دشمن از درون و بیرون، در همه حال نظام تعلیم و تربیت و معلمان ثابت نموده اند که تاثیر بسزایی بر روی دانش آموزان امروز که جوانان فردا هستند داشته­اند

          در نظام آموزشی ای که آینده جامعه را در گرو تربیت همه جانبه دانش آموز می­داند افراد ضمن وابسته­تر شدن به نظامی که به آن تعلق دارند برای قبول مسئولیت­های گوناگون آماده می­شوند. در این فرآیند افراد می­آموزند که با مشارکت در تصمیم گیری­های اساسی در سرنوشت خود شرکت کنند، در حوادث جامعه اطراف خود به دقت بنگرند و لایه های پنهان فتنه را بشناسند و با آن مقابله کنند. از تمام ظرفیت های خود در پیشگیری از جریان فتنه در جامعه و لایه­های آن جلوگیری کنند.

          با توجه به ویژگی­های فتنه و از سوی دیگر،  ویژگی های منحصر به فرد نهاد آموزش و پرورش از جمله منظم بودن، گسترده بودن جامعه هدف در آموزش و پرورش و طولانی و مستمر بودن زمان آموزش، بالا بودن سطح توانایی ها و آگاهی های افراد فعال بخصوص آموزگاران و مربیان در این نهاد،  آموزش و پرورش می­تواند به عنوان یک نهاد محوری با قابلیت و ظرفیت بالا در جهت پیشگیری و مقابله با فتنه های احتمالی بوجود آمده در جامعه ایران اسلامی، مورد توجه مسئولان و برنامه ریزان فرهنگی، به ویژه شورای انقلاب فرهنگی قرار گیرد.